بحث فیلترینگ تلگرام که از اوایل فروردین 97 کلید خورد یکی از پر بحث ترین اتفاقات سال 97 شد.
سال قبل نیز این پیام رسان در اغتشاشات دی ماه 96 به دلایل امنیتی به مدت چند روز فیلتر شد اما پس از فروکش کردن اغتشاشات دوباره به فعالیت خود بازگشت.شاید این بهانه ای برای استارت نظریه فیلترینگ کلی تلگرام در ایران شد.
سه شنبه 26 دی ماه نود و شش ۱۷۰ نماینده مجلس با امضای نامهای از رؤسای قوای سهگانه خواستند از پیامرسانهای داخلی حمایت و فیلترشکنها را ساماندهی کنند.در این نامه که توسط احمد امیرآبادی فراهانی عضو هیئت رئیسه مجلس قرائت شد خطاب به سران قوا آمده است:
«همانطور که مستحضر هستید در چند ماه گذشته بدخواهان و دشمنان ملت ایران با سوءاستفاده از برخی زمینه های داخلی حداکثر بهره را از پیام رسان های خارجی مانند تلگرام برای ایجاد ناامنی، فساد و آشوب در شهرهای ایران را برده اند.
حمله داعش به مجلس شورای اسلامی، ترویج خشونت، ایجاد آشوب ها و اغتشاشات خیابانی اخیر، فروش مواد مخدر و روانگردان ها گوشه ای از اقدامات دشمنان ملت ایران در بستر پیام رسان های خارجی بوده است.
ما نمایندگان مجلس شورای اسلامی به منظور حفظ و استقلال سیاسی و فرهنگی کشور به پیشگیری ناامنی و تجاوز به حریم خصوصی آحاد جامعه و صیانت از فرهنگ و هویت ایرانی اسلامی و تامین حقوق شهروندی با آزادی های مشروع و امنیت و آسایش مردم و نیز حمایت از فناوری بومی و توانمندی داخلی از شما روسای قوا خواستاریم ضمن حمایت از پیام رسان های داخلی دستور فرمایید این پیام رسان ها جایگزین پیام رسان های خارجی شود و نسبت به ساماندهی فیلترشکن ها اقدام عاجل به عمل آید.»
این نامه مقدمه ای برای فیلترینگ دائم تلگرام و استفاده از پیام رسانهای داخلی شد.
سه شنبه 22 اسفند نود شش ، رئیس مرکز ملی فضای مجازی گفت: اگر به این نتیجه برسیم که لزوم فیلترینگ تلگرام وجود دارد، این کار را انجام میدهیم.مسوولان حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات همواره به لزوم جایگزینی پیامرسانهای داخلی با خارجی تاکید میکنند که دلیل آن علاوه بر سرعت و کیفیت بیشتر در پیامرسانهای بومی، امنیت حاکمیتی و اقتصادی است.
برای اولین بار در سال 97، بروجردی نماینده مردم سبزوار در مجلس ، بحث فیلترینگ تلگرام را علنی کرد .وی در یازدهم فروردین خاطرنشان کرد: تصمیمی اتخاذ شده که تلگرام جای خود را به یک سامانه ملی بدهد و فکر می کنم حداکثر تا پایان ماه جاری (فروردین ماه) این اتفاق خواهد افتاد .
ناظر مجلس در کمیته تعیین مصادیق مجرمانه شنبه 11 فروردین 97 گفت : فیلترینگ تلگرام زمان مشخصی ندارد . نباید با اخبار کذب اذهان عمومی را تشویش کرد ، او ادامه داد هنوز تصمیم قطعی نسبت به فیلترینگ تلگرام اتخاذ نشده است ولی احتمال عملی شدنش دور از دسترس نیست. وی افزود مسئله امنیت ملی مسئله ای حیاتی و مهم است و با در نظر گرفتن همه جوانب باید در این مورد تصمیم گیری شود.
جلیل رحیمی جهانآبادی ،رئیس کمیته بینالملل کمیسیون قضایی مجلس در این باره روز سه شنبه 14 فروردین گفت : «سال قبل در جلسه ای غیر علنی در مجلس در مورد آسیب های پیام رسان های خارجی و غیر بومی صحبت شد و تاکید بر این شد که سیستم های بومی جایگزین غیر بومی ها شود.
در ادامه بیست و هفتم فروردین ماه دبیر شورای عالی فضای مجازی اظهار نابسامانی در پیام رسانها کرد و گفت : هر آن ممکن است تلگرام فیلتر شود.دکتر سیدابوالحسن فیروزآبادی دبیر شورای عالی فضای مجازی و رییس مرکز ملی فضای مجازی خاطر نشان کرد از مدیران کانال ها و کسب و کار های اینترنتی و موسساتی
که در تلگرام فعالیت دارند دعوت شده که به پیام رسان های داخلی کوچ کنند.وی همچنین اضافه کرد : به مدیران کانال ها و کسانی که در پی فیلترینگ تلگرام ضرری وارد شود بیمه بیکاری تعلق خواهد گرفت
در همین روز ها بود که اخباری مبنی بر تخطی پیام رسان تلگرام در روسیه و در پی آن فیلترینگ این پیام رسان در این کشور به گوش رسید.خیلی زود روسها تصمیم به فیلترینگ تلگرام را گرفتند و 27 فروردین انسداد این پیام رسان در روسیه کلید خورد.
28 فروردین یک عضو هیئت رئیسه فراکسیون ولایی با بیان اینکه تلگرام از اوایل اردیبهشت ماه بسته میشود گفت : اگر پیام رسان های خارجی دیگر مانند اینستاگرام و واتس آپ هم از قوانین جمهوری اسلامی ایران پیروی نکنند آنها نیز به مرور مسدود خواهیم کرد.
ابوترابی عضو کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس خاطرنشان کرد : بارها به تلگرام پیشنهاد دادیم که فعالیت های خود را طبق قوانین ما ادامه دهد اما این موضوع را نپذیرفت.
این عضو کمیسیون حقوقی مجلس در مورد نسخه های داخلی تلگرام همچون موبوگرام و تلگرام طلایی که تحت لیسانس تلگرام فعالیت می کنند گفت : این پیام رسانها بدلیل اینکه داخلی تر هستند و بکاپ داخلی دارند امکان فیلتر نشدنشان هست.
این عضو فراکسیون نمایندگان ولایی مجلس در ادامه به مردم توصیه کرد از همین الان به فکر نصب پیام رسان های داخلی باشند و اعضاء کانال های خود را تشویق به نصب اپلیکیشن های اجتماعی داخلی کننند.
چهارشنبه 29 فروردین دولت بخشنامه ای به ارگان ها ، شرکت ها و قوای سه گانه ابلاغ کرد . در این بخشنامه آمده است که ظرف مدت یک هفته از تاریخ ابلاغ این بخشنامه هر گونه فعالیت در بستر پیام رسان تلگرام را متوقف و ادامه فعالیت های خود در فضای مجازی را به پیام رسان های داخلی انتقال دهند.
اسحاق جهانگیری در این بخشنامه خطاب به کلیه نهادهای قوای مجریه، مقننه و قضائیه، وزارتخانهها، سازمانها، موسسات دولتی شرکتهای دولتی، استانداریها، نهادهای عمومی غیردولتی و کلیه دستگاههایی که شمول قانون بر آنها مستلزم ذکر و یا تصریح نام است، گفت: «به منظور حمایت از پیامرسانهای اجتماعی داخلی و ایجاد مزیت رقابتی، کلیه دستگاههای یاد شده موظفند ظرف یک هفته از تاریخ ابلاغ این بخشنامه هرگونه فعالیت و ارایه خدمات خود را از طریق پیامرسانهای اجتماعی داخلی انجام دهند و بسترهای لازم در این زمینه را فراهم کنند.»
این بخشنامه شروع توقف فعالیت دولتی ها و ارگان ها در پیام رسان تلگرام شد.این حرکت آب پاکی فیلتر شدن تلگرام ریخت.
در اولین حرکت دفتر مقام معظم رهبری از توقف فعالیت کانال این دفتر در تلگرام خبر داد و گفت: «در راستای پاسداشت منافع ملّی و برای رفع انحصار از پیامرسان تلگرام، پایگاه اطلاعرسانی دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیتالله العظمی خامنهای (KHAMENEI.IR) فعالیت خود را در این پیامرسان، از این لحظه متوقف میکند.»
پس از آن وزرای دولت ، سخنگوی دولت ، برخی سازمانها و موسسات خبر از توقف فعالیت خود و حذف تلگرام از سیستم کاری خود دادند. سازمان صدا و سیما که تا آن لحظه از پیام رسان تلگرام استفاده می کرد و همه چشم ها به توقف فعالیت این سازمان در تلگرام دوخته شده بود نیز خبر حذف تلگرام و جایگزینی پیام رسان سروش را داد.
ساعتی پیش وزارت ارشاد با ارسال پیامکی به ادمین های کانال های تلگرامی ثبت شده در این ارگان ،خواست در اسرع وقت به یک پیام رسان داخلی مهاجرت کنند.متن این پیام به شرح زیر است:
«ادمین محترم کانال …. با سلام.به منظور صیانت از حقوق مادی و معنوی نام کانال خویش ،پس از مهاجرت به پیام رسان های داخلی در اسرع وقت،لینک کانال خود در پیان رسان های داخلی را در پنل کاربری تان به صورت ارسال تیکت اعلام نمایید.در صورت عدم مهاجرت و عدم اعلام لینک مربوطه در پنل کاربری ، این مرکز امکان حمایت از نام کانال شما را از دست خواهد داد.مرکز فناوری اطلاعات و رسانه های دیجیتال وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.»
با بررسی اتفاقات اخیر یک ماهه گذشته و تحولات صورت گرفته در بخش پیام رسان های داخلی ، به طور حتم تلگرام در ساعات آینده فیلتر دائمی خواهد شد.
گزارش پلاک یک /